Specjalistyczna terminologia w gabinetach lekarskich zdecydowanie utrudnia w dzisiejszych czasach komunikację lekarza z pacjentem. Lekarz bezwiednie posługuje się fachowym słownictwem. Fakt ten nie wynika z jego złej woli. Tak przywykł do pewnych określeń, że często nie zdaje sobie sprawy, że pacjent kompletnie nie wie, jaki rodzaj zabiegu będzie miał wykonany. Weźmy na przykład takie zdanie : „osteointegracja wszczepu będzie trwała 6 miesięcy”. Powszechnie zrozumiałe jest tylko „6 miesięcy”. Reszta tonie w mroku niezrozumienia. Spróbujemy więc dzisiaj wyjaśnić kilka  pojęć medycznych, z którymi spotyka się pacjent na wizycie u dentysty.

Próchnica to powszechna choroba cywilizacyjna, więc właściwie zapada na nią prawie każdy człowiek. Próchnicę wywołują bakterie chorobotwórcze, które żywią się resztkami pokarmowymi zalegającymi na powierzchni zębów. Prawidłowa higiena jamy ustne i szeroko pojęta profilaktyka zapobiega próchnicy. Na rozwój prochnicy mają wpływ również czynniki genetyczne, sposób odżywiania oraz stres i warunki środowiskowe. Niewielka próchnica początkowa jest procesem odwracalnym.Pacjent może skarżyć się na ból przy spożywaniu bardzo zimnych lub bardzo ciepłych posiłków.  Proces obejmuje tylko szkliwo. Próchnicę początkową można wyleczyć stosując długo i cierpliwie specjalistyczne preparaty remineralizujące zalecone przez stomatologa. Ale próchnica średnia lub głęboka, która zaatakowała szkliwo i zębinę wymaga standardowego leczenia w gabinecie stomatologicznym. Pacjent może uskarżać się na ból w trakcie jedzenia słodkich pokarmów oraz na zmiany temperatury posiłków. Taką próchnicę dentysta usuwa przez „borowanie” i w powstały ubytek zakłada wypełnienie. Kiedyś powszechnie używano wypełniń amalgamatowych. Wypełnienia te ze względu na brak estetyki i zawartość rtęci wypierane są w dzisiejszych czasach przez nowoczesne i estetyczne kompozyty. Dzięki zastosowaniu materiałów kompozytowych można ograniczyć opracowanie zęba do niezbędnego minimum i jednocześnie odtworzyć brakujące tkanki twarde zęba w sposób estetycznie niewidoczny.

Nieleczone duże ubytki próchnicowe prowadzą do zapalenia miazgi, które objawia się ciągłym bólem zęba. Jest to często ból , który nasila się w nocy. Ząb może boleć także podczas nagryzania. W takim przypadku konieczne jest leczenie kanałowe, czyli endodontyczne. W trakcie leczenia  stomatolog stosuje wiele płynów do płukania zakażonych kanałów w celu dezynfekcji i eliminacji bakterii, a nastepnie wypełnia kanał/kanały. Przed i po leczeniu endodontycznym konieczne jest wykonanie zdjęcia rtg -kanał musi być wypełniony szczelnie i do samego wierzchołka korzenia. Nastepnym etapem leczenia będzie założenie wypełnienia lub odbudowa protetyczna zęba (w przypadku rozległego zniszczenia tkanek twardych korony). Skomlikowana anatomia kanałów wymusza często wizytę pacjenta u specjalisty endodonty, który leczy zęba kanałowo w powiększeniu mikroskopowym.

Ekstrakcja zęba– terminem tym określa się konieczność usunięcia zęba. Powszechnym zjawiskiem jest kierowanie pacjentów do poradni chirurgicznych na zabiegi operacyjnego usunięcia zębów mądrości. Takie zabiegi powinny być poprzedzone szczepieniem przeciwko WZW B oraz wykonaniem zdjęcia rtg typu pantomogram. Inne ekstrakcje zwykle odbywają się w warunkach ambulatoryjnych i nie wymagają dodatkowego szczepienia. Konieczne jest natomiast wykonanie zdjęcia rtg.

Gingivitis to zapalenie dziąseł. Jest to odwracalne zapalenie wywołane najczęściej okresowym brakiem higieny, długotrwałą antybiotykoterapią/lekoterapią lub czynnikami drażniącymi, np. uporczywymi wymiotami. Może być również postać hormonalnego zapalenia dziąseł spotykana najczęściej u kobiet w ciąży i matek karmiących. Zwykle poprawa higieny to najważniejszy czynnik leczenia. Można zastosować delikatne płukanki ziołowe i probiotykoterapię.

Paradontoza – nieodwracalna choroba układowa, które objawia się zaczerwienieniem dziąseł, krwawieniem, nieprzyjemnym zapachem  z jamy ustnej, patologiczną ruchomością zębów, przedwczesną utratą zębów, głebokimi kieszeniami kostnymi. Właściwa higiena i prawidłowe leczenie mogą w znacznym stopniu ograniczyć i spowolnić rozwój choroby. Wywołują ją bakterie, dlatego tak ważne jest regularne oczyszczanie zębów ze złogów i kamienia podczas wizyt stomatologicznych. Pacjent powinien ściśle stosować się do zaleceń swojego lekarza prowadzącego (periodontologa) dotyczących higieny, odżywiania, rezygnacji z nałogów i wizyt kontrolnych. Należy zwrócić szczególną uwagę na wiek pacjenta.

Agresywne zapalenie przyzębia charakteryzuje się występowaniem u bardzo młodych ludzi. Nieleczone błyskawicznie prowadzi do szybkiej utraty zębów. Leczeniem z wyboru oprócz standardowych zabiegów higienizacyjnych są chirurgiczne zabiegi regeneracyjne i leczenie implantologiczno-protetyczne.
Profilaktyka to termin szeroko pojęty w gabinetach stomatologicznych. Słyszymy go nader często. Profilaktyka jest jedna, ale może dotyczyć wielu aspektów.

Profilaktyka próchnicy – używając tej terminologii lekarz ma na myśli częste wizyty kontrolne w gabinecie i w efekcie leczenie niewielkich ubytków. Profilaktyka próchnicy to również zabieg lakowania zębów trzonowych i przedtrzonowych. To także lakierowanie zębów (fluoryzacja)w dobie nowoczesnej stomatologii zastępowane chętnie remineralizacją preparatami na bazie aktywnej kazeiny. Preparaty remineralizujące poprawiają aktywnie strukturę szkliwa przyspieszając jego dojrzewanie. Remineralizatory obniżają ph śliny.Profilaktyka próchnicy to także właściwa higiena i zdrowe odżywianie.

Profilaktyka chorób przyzębia to regularne oczyszczanie osadów(piaskowanie) i kamienia nazębnego(skaling). To stosowanie nitek dentystycznych, szczoteczek miedzyzębowych i irygatorów wodnych.
  Nie obawiajmy się zapytać naszego lekarza o znaczenie niezrozumiałych określeń chorób, czy zabiegów, którymi posługuje się podczas rozmowy z nami. Lekarzowi zależy na tym , aby pacjent doskonale rozumiał znaczenie terapii, ktorej się ma poddać. Zależy od tego pełna i świadoma zgoda na zabieg oraz dobra współpraca niezbędna w procesie zdrowienia.